de Wettelijke Betalingstermijn 30 dagen is ingegaan op 1 juli, wat nu?

In het zakenleven is één van de cruciale aspecten het tijdig ontvangen van betalingen voor geleverde goederen en diensten. Om dit te waarborgen, zijn er in veel landen wettelijke betalingstermijnen vastgesteld zodat leveranciers op tijd worden betaald en liquiditeitsproblemen worden voorkomen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de ruimte die de Europese Richtlijn over late betaling biedt.

In Nederland is het Burgerlijk Wetboek (artikel 6:119a lid 6) gewijzigd en zorgt ervoor dat grote ondernemingen*1 in hun handelsrelatie met mkb-ondernemingen een betaaltermijn van ten hoogste 30 dagen kunnen afspreken. Publicatie daarvan is te vinden in de Staatscourant.

De wijziging is ingegaan op 1 juli 2022. Bedrijven hadden tot 30 juni 2023 de tijd om hun betalingstermijnen aan te passen. Dit betekent dat de feitelijke inwerkingtreding van de wet op 1 juli 2023 is, en eerdere afspraken van vóór 1 juli 2022 over een langere betalingstermijn nietig zijn en van rechtswege omgezet zijn naar 30 dagen.

Positieve aspecten van deze wetterlijke betalingstermijn:

Verbeterde Cashflow voor Leveranciers: Het naleven van de wettelijke betalingstermijn van 30 dagen zorgt ervoor dat leveranciers hun betalingen op tijd ontvangen, waardoor hun cashflow verbetert. Dit stelt hen in staat om hun financiën beter te beheren, schulden af te lossen en investeringen te doen in hun bedrijf.

Stimulans voor Economische Groei: Tijdige betalingen aan leveranciers dragen bij aan het stimuleren van economische groei. Leveranciers kunnen hun bedrijfsactiviteiten effectiever uitvoeren, investeren in nieuwe projecten en nieuwe arbeidsplaatsen creëren, wat de bredere economie ten goede komt.

Versterking van Leveranciersrelaties: Door de betalingstermijn van 30 dagen na te leven, kunnen afnemers sterkere relaties opbouwen met hun leveranciers. Dit kan resulteren in gunstigere voorwaarden, betere prijzen en een grotere bereidheid van leveranciers om in de toekomst met hen samen te werken.

Bevordering van Verantwoordelijk Betalingsgedrag: De wettelijke betalingstermijn bevordert verantwoordelijk betalingsgedrag bij bedrijven. Het verplicht hen om tijdig te betalen en draagt bij aan een gezondere en eerlijkere handelsomgeving.

Negatieve aspecten van deze Wettelijke Betalingstermijn:

Liquiditeitsproblemen voor Afnemers: Sommige afnemers kunnen moeite hebben om aan de wettelijke betalingstermijn van 30 dagen te voldoen, vooral als ze te maken hebben met trage betalingen van hun eigen klanten. Dit kan leiden tot liquiditeitsproblemen en financiële spanningen in de organisatie.

Administratieve Uitdagingen: Het handhaven van een gestandaardiseerde betalingstermijn kan administratieve uitdagingen met zich meebrengen, vooral voor bedrijven met complexe transacties en verschillende betalingsvoorwaarden.

Ketenreactie bij Niet-naleving: Als een afnemer herhaaldelijk de wettelijke betalingstermijn niet naleeft, kan dit een kettingreactie van negatieve gevolgen veroorzaken in de toeleveringsketen. Leveranciers kunnen op hun beurt ook in moeilijkheden komen met het betalen van hun eigen leveranciers, wat de hele keten kan verstoren.

Maatregelen bij niet naleving Wettelijke Betalingstermijn:

Een maatregel die op Europees niveau is ingevoerd, is deze Europese Richtlijn betreffende bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties.

Enkele belangrijke bepalingen van deze richtlijn zijn:

• Automatische rente: Bij overschrijding van de betalingstermijn heeft de schuldeiser recht op een automatische rente voor te late betalingen. Tot 5 jaar na beëindiging van de overeenkomst, kan wettelijke rente terug gevorderd worden. De wettelijke rente is vanaf 1 juli 2023 12% voor Nederlandse handelstransacties ((bij overeenkomsten tussen bedrijven (B2B en bedrijven en overheidsorganisaties B2G)).

• Vergoeding voor de invorderingskosten. Dit is een vergoeding voor de kosten die zijn gemaakt om de factuur betaald te krijgen. De hoogte van de incassokosten wordt bepaald door een percentage van het totaalbedrag. Hoe hoger dat bedrag is, hoe lager het percentage. Er geldt een minimumbedrag van € 40 (standaardvergoeding) en een maximumbedrag van € 6.775. 

De Uitdaging; Handhaving en Bewustwording:

Het succes van de wettelijke betalingstermijn van 30 dagen hangt grotendeels af van de handhaving en bewustwording.

Op nationaal niveau hebben de lidstaten van de Europese Unie de verantwoordelijkheid om de richtlijn in hun nationale wetgeving om te zetten en de handhaving ervan te waarborgen. Dit omvat het afdwingen van de wettelijke betalingstermijnen, het toezicht op naleving, het onderzoeken van klachten en het opleggen van sancties aan overtreders.

De handhaving kan variëren afhankelijk van het land en het is belangrijk dat nationale autoriteiten en rechtbanken effectieve mechanismen hebben om ervoor te zorgen dat de wettelijke betalingstermijn wordt nageleefd. Ook moeten bedrijven en leveranciers zich bewust zijn van hun rechten en plichten onder de wetgeving om hun belangen te beschermen.

Ja, en dan? Handhaving? Bewustwording?

Wat doet Nederland met betrekking tot de wettelijke betalingstermijn van 30 dagen?

Op 29 juni 2023, heeft de Kamer een Beslisnota DGBI / 27947667 gestuurd aan de Minister van Economische Zaken en Klimaat waarin onder andere het volgende wordt aangegeven;

De Minister wordt geadviseerd om:

• de resultaten van het inmiddels gesloten Meldpunt Achterstallige Betalingen (MAB) van de ACM met de Kamer te delen;
• Voorlopig geen publiek toezicht in te stellen op de Wet ‘Verkorten wettelijke betaaltermijn tot 30 dagen’, onder andere omdat de effecten van deze recent in werking getreden wet nog niet zijn uitgekristalliseerd;
• Bij de evaluatie van deze wet, die begin 2024 in gang wordt gezet, publiek toezicht opnieuw te overwegen indien de daadwerkelijke betaaltermijn tussen grote bedrijven en mkb boven 30 dagen ligt;
• In de tussentijd;
  • in kaart brengen wat de verwachte effecten zijn van de rapportageverplichting over betaalgedrag die volgt uit de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), en op ambtelijk niveau in gesprek te gaan met de Raad voor Jaarverslaggeving van VNO_NCW.
  • te verkennen hoe de het gebruik van e-facturatie kan bijdragen aan snellere betaling tussen bedrijven, en op ambtelijk niveau in gesprek te gaan met;
    • BZK, dat beleidsverantwoordelijk is voor het overheidsbrede implementatiebeleid
      inzake e-facturatie en e-procurement en vanuit die rol tevens de Nederlandse Peppolautoriteit is,

• • • met de Europese Commissie omdat deze in december het wetsvoorstel VAT in the Digital Age, heeft gelanceerd, dat o.a. ingaat op e-facturatie en een eventuele verplichting
    • Belgische overheid, waar het ministerie van Financiën heeft aangekondigd om e-facturatie voor B2B-transacties te verplichten.

• actief bij te dragen aan de EU Payment Observatory,
• brancheverenigingen op te roepen tot naleving van de wet.

Op 6 juli is in reactie daarop door het Minister van Economische Zaken en Klimaat, een Kamerbrief verstuurd met onder andere de volgende bevindingen;

Op verzoek van de staatssecretaris van EZK heeft de ACM (Autoriteit Consument & Markt) van 26 januari 2021 tot 26 januari 2023 het Meldpunt Achterstallige Betalingen geopend waar mkb’ers anoniem melding konden maken van grote ondernemingen die te laat betalen. Doel van dit meldpunt was om te onderzoeken of mkb’ers late betalingen melden, en wat de aard en omvang is van die te late betalingen. In totaal zijn er 221 meldingen gedaan.

Hoewel AEF (Andersson Elffers Felix) aangeeft dat publiek toezicht op dit moment niet wenselijk wordt geacht, omschrijft het bureau wel verschillende vormen van toezicht waarbij publiek nalevingstoezicht het meeste effectief lijkt te hebben voor tijdige betaling. Deze vorm van toezicht blijkt effect te hebben in Frankrijk en Polen.

Daarnaast bevestigd de Minister dat in de tussentijd de geadviseerde acties opgevolgd gaan worden.

Ten slotte informeert de Minister de Kamer over de voorgenomen herziening van de Europese Richtlijn betreffende betalingsachterstand bij handelstransacties. Binnen de Europese Unie is er al geruime tijd aandacht voor het probleem van te late betalingen, maar de huidige Europese Richtlijn sorteert onvoldoende effect. De Europese Commissie publiceert daarom naar verwachting in het derde kwartaal van 2023 een voorstel voor herziening van de richtlijn. Het kabinet staat in beginsel positief tegenover aanpassing van de richtlijn omdat het van belang is dat ondernemers op tijd worden betaald. Bovendien sluit een aanscherping van de richtlijn aan bij de koers die nationaal is ingezet met de introductie van de ‘Wet Verkorten wettelijke betaaltermijn tot 30 dagen’, om het mkb beter te beschermen tegen het probleem van te late betalingen.